انواع شنوایی سنج ها
در آزمون های مربوط به شنوایی سنجی از تجهیزات مختلفی استفاده می شود. ادیومترهای غربالگری، ادیومترهای تشخیصی و ادیومترهای بالینی از این انواع هستند. شنوایی سنج های غربالگری برای شناسایی نقص بالقوه شنوایی استفاده می شوند. برای مثال تست OAE در نوزادان یک نوع تست غربالگری است که با استفاده از تجهیزات مربوط به آن انجام می شود. شنوایی سنج های تشخیصی نیز، برای شناسایی و تعیین کمیت اختلالات شنوایی و همچنین منشأ احتمالی آنها استفاده می شوند و بنابراین عملکرد و انعطاف پذیری بیشتری نسبت به ادیومترهای غربالگری دارند.
تست تشخیصی شنوایی چیست؟
اگر بیمار در تست غربالگری شنوایی رد شده باشد، آزمایشات تشخیصی شنوایی انجام می شود. تست تشخیصی شنوایی برای بررسی کم شنوایی، تعیین میزان، نوع و علت کم شنوایی استفاده می شود. آزمایش شنوایی معمولاً توسط شنوایی شناس و با کمک شنوایی سنج تشخیصی انجام می شود. تست شنوایی تشخیصی را می توان بر روی افراد در هر سنی انجام داد و شامل تست های مختلفی است. رایج ترین این نوع ارزیابی ها شامل هدایت هوا، هدایت استخوانی، تست گفتار یا تست آستانه است. تست تشخیصی ملایم ترین صدایی را که بیمار می تواند بشنود مشخص می کند و معمولاً با گوش که بیمار فکر می کند شنوایی بهتری دارد شروع می شود.
تست شنوایی سنجی (ادیومتری)
چرا تست شنوایی سنجی مهم است؟
شنوایی یکی از حواس حیاتی انسان است که نقش مهمی در ارتباطات روزمره دارد. تست شنوایی سنجی به تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی کمک می‌کند و از پیشرفت کم‌شنوایی جلوگیری می‌کند. این آزمایش برای بررسی عملکرد گوش داخلی، میانی و عصب شنوایی انجام می‌شود و در صورت نیاز، راهکارهای درمانی مناسب پیشنهاد خواهد شد.
مزایای انجام تست شنوایی سنجی
1. تشخیص زودهنگام کم‌شنوایی و پیشگیری از پیشرفت آن
2. بررسی تأثیر نویزهای محیطی بر سلامت گوش
3. کمک به انتخاب و تنظیم سمعک مناسب
4. ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکان
5. تشخیص مشکلات گوش داخلی، میانی و مسیرهای عصبی مرتبط با شنوایی
مراحل انجام شنوایی سنجی
شنوایی سنجی فرآیندی است که توسط دستگاه شنوایی سنج (Audiometer) انجام می‌شود. متخصص شنوایی‌شناسی یا پرسنل آموزش‌دیده، از این دستگاه و تکنیک‌های ویژه برای تعیین آستانه شنوایی و بررسی میزان کم‌شنوایی استفاده می‌کنند. در صورت نیاز، پزشک ممکن است استفاده از سمعک را توصیه کند.
مراحل انجام تست:
- قرار دادن هدفون در گوش بیمار
- پخش صداهای فرکانسی مختلف از طریق ادیومتر
- بررسی واکنش بیمار به این صداها
- تست هر گوش به‌صورت جداگانه
هزینه و اهمیت انجام تست شنوایی سنجی
این آزمایش‌ها بدون درد و غیرتهاجمی بوده و توسط شنوایی‌شناس انجام می‌شوند. هزینه تست بسته به نوع آزمایش و مرکز درمانی متغیر است. توصیه می‌شود افرادی که در معرض نویزهای شدید قرار دارند یا علائم کم‌شنوایی دارند، به طور دوره‌ای تست شنوایی انجام دهند.
انواع تست‌های شنوایی سنجی و کاربردهای آنها
1. تست شنوایی ادیومتری با صدای خالص (Pure-Tone Audiometry)
روش انجام: فرد در یک محیط آکوستیک قرار می‌گیرد و از طریق هدفون، صداهایی با فرکانس‌های مختلف پخش می‌شود. فرد باید در صورت شنیدن صدا واکنش نشان دهد.
کاربرد: تشخیص نوع و میزان کم‌شنوایی (هدایتی، حسی-عصبی یا ترکیبی)، بررسی اثر نویز و افزایش سن بر شنوایی.
این تست متداول ترین تست سنجش شنوایی و اولین روش برای شناسایی وجود و میزان مشکلات شنوایی است. بنابراین شما می توانید در اولین قرار ملاقات خود با پزشک منتظر این آزمایش باشید. برای انجام این تست، از یک اتاق ایزوله ضد صدا استفاده می شود و از شما خواسته می‌شود که از هدفون استفاده کنید. اپراتور آزمایش، صداهایی با زیر و بم و حجم های مختلف را با استفاده از دستگاه ادیومتر به هر گوش ارسال می کند. از شما خواسته می شود هر بار که صدایی می شنوید، معمولاً با فشار دادن یک دکمه یا بالا بردن دست، به اپراتور علامت دهید.
1. بررسی حساسیت شنوایی در فرکانس‌های مختلف (250 تا 8000 هرتز)
2. اندازه‌گیری آستانه شنوایی بر حسب دسی‌بل
3. تشخیص میزان کم‌شنوایی و علت آن
4. استفاده از آدیومتر برای پخش صداها
2. شنوایی سنجی امپدانس یا تمپانومتری (Tympanometry)
روش انجام: یک پروب کوچک داخل گوش قرار داده شده و تغییرات فشار هوا بررسی می‌شود تا واکنش پرده گوش اندازه‌گیری شود.
کاربرد: تشخیص مشکلات گوش میانی مانند عفونت، تجمع مایع و عملکرد شیپور استاش.
اندازه‌گیری تحرک پرده گوش و فشار هوای گوش میانی
1. تشخیص مشکلاتی مانند مایع پشت پرده گوش یا سوراخ شدن آن
2. بستن گوش و تغییر تدریجی فشار هوا برای بررسی واکنش پرده گوش
3 .تست گفتار (Speech Perception Test)
روش انجام: کلمات و جملاتی با شدت‌های مختلف برای فرد پخش شده و او باید آنها را تکرار کند یا معنای آنها را درک کند.
کاربرد: بررسی توانایی درک گفتار در محیط‌های مختلف و کمک به تنظیم سمعک.
1. سنجش توانایی تشخیص کلمات در محیط‌های پر سروصدا
2. استفاده از گفتار ضبط‌شده یا گفته‌شده توسط متخصص
3. بررسی نیاز به استفاده از سمعک
4.رفلکس آکوستیک (Acoustic Reflex Test)
روش انجام: صداهای بلند به گوش فرستاده شده و واکنش عضلات داخل گوش میانی بررسی می‌شود.
کاربرد: ارزیابی عملکرد عصب شنوایی و مسیرهای عصبی مرتبط با سیستم شنوایی.
5. تست پاسخ شنوایی برانگیخته مغزی (BERA یا ABR)
روش انجام: الکترودهایی روی سر فرد قرار داده شده تا پاسخ‌های الکتریکی مغز به صداهای مختلف ثبت شود.
کاربرد: ارزیابی شنوایی نوزادان و افرادی که قادر به همکاری نیستند، تشخیص مشکلات عصبی مرتبط با شنوایی.
1. بررسی عملکرد عصب شنوایی و ساقه مغز
2. مناسب برای نوزادان و کودکانی که قادر به پاسخگویی به تست‌های معمول نیستند
3. استفاده از الکترودهای متصل به سر بیمار برای ثبت پاسخ‌های مغزی به صداهای مختلف
6.تست دیاپازونی (Tuning Fork Test)
استفاده از چنگال فلزی ارتعاشی برای ارزیابی شنوایی
1.بررسی عبور صدا از طریق گوش داخلی و میانی
2. تشخیص مشکلات کاهش شنوایی انتقالی
چرا تست شنوایی سنجی انجام می‌شود؟
1. تشخیص کم‌شنوایی و میزان آن
2. ارزیابی عملکرد گوش داخلی و عصب شنوایی
3. بررسی مشکلات پرده گوش و گوش میانی
4. تحلیل تأثیر نویزهای محیطی بر شنوایی
5. ارزیابی شنوایی در نوزادان و کودکان
علائم نیاز به تست شنوایی سنجی
🔹 دشواری در شنیدن مکالمات در محیط‌های شلوغ
🔹 افزایش صدای تلویزیون یا گوشی بیش از حد معمول
🔹 احساس وزوز گوش
🔹 احساس گرفتگی یا انسداد گوش
🔹 سرگیجه یا عدم تعادل
دستگاه شنوایی سنج
شنوایی سنج یک ابزار الکتریکی متشکل از یک مولد صدای خالص، یک نوسان ساز رسانایی استخوان برای اندازه گیری عملکرد حلزون، یک تضعیف کننده برای بلندی های مختلف، یک میکروفون برای تست گفتار و یک گوشی برای تست هدایت هوا است.
نتایج تست شنوایی سنجی
پس از انجام تست، نتایج در قالب آدیوگرام (Audiogram) نمایش داده می‌شود. این نمودار میزان شنوایی فرد را در دسی‌بل و فرکانس‌های مختلف نشان می‌دهد.
دسته‌بندی میزان شنوایی
🔹 نرمال: کمتر از 25 دسی‌بل
🔹 خفیف: 25 تا 40 دسی‌بل
🔹 متوسط: 41 تا 65 دسی‌بل
🔹 شدید: 66 تا 90 دسی‌بل
🔹 عمیق: بالای 90 دسی‌بل
نتیجه‌گیری: اگر احساس می‌کنید شنوایی شما کاهش یافته یا در محیط‌های پر سر و صدا دچار مشکل می‌شوید، انجام تست شنوایی سنجی می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات و جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند. بررسی سلامت گوش و شنوایی یکی از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ کیفیت زندگی است.